Hetimi “Operacioni Midas” ka ekspozuar një skemë masive ryshfeti në sektorin e energjisë, me figura të afërta me presidentin Zelenskyy nën akuzë. Skandali kërcënon besimin e publikut dhe mbështetjen ndërkombëtare në mes të luftës.
Ukraina po përballet me një nga goditjet më të mëdha politike të viteve të fundit, pasi zbulohet një skandal i gjerë korrupsioni që prek drejtpërdrejt rrethin e ngushtë të presidentit Volodymyr Zelenskyy. Në qendër të hetimit është Tymur Mindich, mik i vjetër dhe ish-bashkëpunëtor biznesi i kreut të shtetit, me të cilin Zelenskyy dikur drejtonte kompaninë televizive Kvartal 95.
Sipas burimeve hetimore, Mindich u largua nga Ukraina pak para se policia të kryente kontrolle në shtëpinë e tij, ndërsa prokurorët kanë dorëzuar në gjykatë dëshmi që përfshijnë një telefonatë mes Zelenskyt dhe ish-ministrit të Drejtësisë, Herman Halushchenko, një prej të dyshuarve të çështjes. Presidenti nuk është nën hetim, por lidhjet e tij të mëparshme me personat e akuzuar e vendosin në një situatë të ndërlikuar politike.
Operacioni, i koduar “Midas”, ka zbuluar një skemë të dyshuar ryshfeti prej 10–15 për qind në kontratat e Energoatom, operatori shtetëror i centraleve bërthamore të Ukrainës. Dyshohet se përfituan deri në 100 milionë dollarë nga kontrata që, paradoksalisht, përfshinin edhe ndërtimin e objekteve për mbrojtjen e infrastrukturës energjetike – pikërisht në një kohë kur Rusia po synon rrjetin elektrik me sulme të vazhdueshme.
Hetimet e nisura nga agjencitë antikorrupsion NABU dhe SAPO kanë zgjatur 15 muaj, por fakti që çështja është mbajtur e fshehtë ka ngritur dyshime se përpjekjet e Zelenskyt për të kufizuar pavarësinë e këtyre institucioneve mund të kenë pasur qëllimin të ndalonin hetimin.
Presioni publik dhe ndërkombëtar është rritur ndjeshëm. Ndërsa lufta vazhdon dhe Ukrainës i nevojitet mbështetje e pakushtëzuar nga Perëndimi, skandali ka ofruar argumente për politikanë skeptikë në Evropë dhe SHBA, të cilët shpesh kanë ngritur pikëpyetje për korrupsionin në Kiev si arsye për të frenuar ndihmën ushtarake.
Në përpjekje për të frenuar dëmin politik, Zelenskyy nënshkroi më 13 nëntor një dekret që vendos sanksione ndaj Mindich dhe Oleksandr Tsukerman, një tjetër të akuzuar. Presidenti deklaroi gjithashtu se “udhëheqësi i një vendi në luftë nuk mund të ketë miq”, duke kërkuar distancim të plotë nga figurat e implikuara.
Në të njëjtën ditë, ministri i Energjisë Svitlana Hrynchuk dhe paraardhësi i saj Halushchenko dorëzuan dorëheqjet, teksa qeveria njoftoi se të gjitha kompanitë shtetërore do t’i nënshtrohen auditimeve të thelluara.
Kancelari gjerman Friedrich Merz njoftoi se Zelenskyy ka premtuar transparencë të plotë dhe mbështetje afatgjatë për institucionet antikorrupsion, si pjesë e përpjekjeve për të rikthyer besimin.
Megjithatë, e ardhmja e presidentit mbetet e lidhur me mënyrën se si do të përfundojë çështja, nëse Mindich dhe të tjerët do të kthehen për t’u përballur me drejtësinë, si dhe me gatishmërinë e qeverisë për të luftuar korrupsionin edhe në nivelet më të larta të pushtetit.
Analistët thonë se fakti që skandali shpërtheu hapur – diçka e rrallë në vende autokratike – mund të jetë argumenti më i fortë i Zelenskyt se Ukraina nuk fsheh problemet e veta, por përpiqet t’i zgjidhë.
About the Author
