Studimi sugjeron se energjia qelizore mund të jetë biomarker kyç për shëndetin mendor
Studime të reja shkencore sugjerojnë se funksionimi i dobët i mitokondrive, strukturat qelizore që prodhojnë energji, mund të ketë një rol të drejtpërdrejtë në zhvillimin e ankthit dhe depresionit. Sipas psikologëve dhe studiuesve të trurit, përvojat psikologjike dhe sociale nuk ndikojnë vetëm në mendje, por edhe në nivelin më bazik të funksionimit qelizor.
Në një rishikim të publikuar në revistën shkencore Current Directions in Psychological Science, profesori i shkencave psikologjike në Universitetin Rice, Christopher Fagundes, së bashku me kolegët e tij, argumenton se mitokondritë mund të jenë lidhja që mungonte mes stresit psikologjik dhe ndryshimeve fiziologjike në tru.
Mitokondritë njihen gjerësisht si burimi kryesor i energjisë së qelizës, por studimet e fundit tregojnë se ato luajnë role shumë më të gjera, përfshirë sinjalizimin imunitar, reagimin ndaj stresit dhe funksionimin nervor. Ato janë veçanërisht të ndjeshme ndaj kushteve mjedisore dhe sociale, duke bërë që stresi kronik, izolimi dhe traumat të ndikojnë drejtpërdrejt në efikasitetin e tyre.
Ndryshimet në funksionin mitokondrial janë lidhur jo vetëm me ankthin dhe depresionin, por edhe me çrregullime të tjera si PTSD, sëmundja e Alzheimerit dhe probleme të ndryshme neurologjike. Po ashtu, këto alterime shoqërohen me sëmundje fizike si sëmundjet kardiovaskulare, diabeti dhe disa forma kanceri.
Truri ka një kërkesë shumë të lartë për energji, gjë që e bën atë veçanërisht të ndjeshëm ndaj çrregullimeve në funksionimin e mitokondrive. Kur prodhimi i energjisë bie, proceset që rregullojnë humorin, kujtesën dhe transmetimin e sinjaleve nervore dëmtohen, duke hapur rrugën për probleme të shëndetit mendor.
Sipas studiuesve, fokusimi vetëm te inflamacioni nuk mjafton për të shpjeguar plotësisht këto çrregullime. Mitokondritë ndihmojnë të kuptohet pse ndodhin këto procese në nivel qelizor dhe si përvojat psikologjike shndërrohen në sëmundje konkrete.
Ekspertët theksojnë se nevojiten më shumë kërkime për të kuptuar nëse përmirësimi i mbështetjes sociale, reduktimi i stresit dhe ndërhyrje të tjera mund të rrisin rezistencën e mitokondrive. Sipas tyre, ky drejtim kërkimi mund të hapë rrugë të reja për trajtime më efektive të një game të gjerë çrregullimesh mendore dhe fizike.
About the Author
