Operacioni i kryer nga shërbimet sekrete ukrainase në verën e vitit 2024 synoi një nga raketat më të avancuara të Moskës, duke dhënë një mesazh të qartë për kapacitetin e Kievit për të goditur objektiva strategjike brenda Rusisë.
Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, ka njoftuar se forcat e sigurisë së vendit kanë shkatërruar një raketë balistike ruse të tipit Oreshnik në territorin rus gjatë verës së vitit 2024. Operacioni u realizua nga Shërbimi i Sigurisë së Ukrainës (SBU), Drejtoria e Inteligjencës Ushtarake (HUR) dhe degë të tjera të forcave të mbrojtjes.
Shefi i SBU-së, Vasyl Maliuk, sqaroi se raketa u neutralizua në poligonin e testimeve raketore të Kapustin Yar në rajonin e Astrakhanit, një zonë e njohur për testimet e armëve strategjike të Rusisë. Zelensky theksoi se Oreshnik është një raketë me rreze veprimi deri në 5 000 kilometra dhe se Moska mund të prodhojë vetëm gjashtë të tilla në vit, ndërsa ka sinjale se po përpiqet t’i vendosë edhe në Bjellorusi.
Presidenti ukrainas paralajmëroi se raketa paraqet rrezik potencial për Evropën dhe aleatët e Ukrainës. “Partnerët tanë në Evropë duhet ta marrin seriozisht këtë zhvillim,” u shpreh ai.
Rusia kishte përdorur për herë të parë raketën Oreshnik në një sulm mbi qytetin Dnipro më 21 nëntor 2024, që Vladimir Putin e justifikoi si hakmarrje për përdorimin e raketave të gjata nga Ukraina kundër objektivave rusë.
Sipas ekspertëve, Oreshnik është një version i përmirësuar i raketës RS-26 Rubezh, e zhvilluar fillimisht në vitin 2011. Analistët e mbrojtjes theksojnë se raketa nuk përmban shumë risi teknologjike dhe se është ndërtuar mbi bazën e sistemeve ekzistuese me disa modifikime kozmetike.
Raketa, e cila mund të mbajë ngarkesa bërthamore, u përdor në sulmin ndaj Dnipro-s me një version konvencional, pa kokë bërthamore. Ajo ishte e pajisur me gjashtë koka lufte të ndara, secila me nënbomba të vogla, dhe arriti shpejtësi mbi Mach 11 gjatë rënies, sipas inteligjencës ushtarake ukrainase.
Një zyrtar amerikan, duke folur për mediat ndërkombëtare, deklaroi se raketa nuk përbën “ndryshim loje” në fushën e betejës, megjithëse Rusia po përpiqet ta përdorë për qëllime propagandistike. “Ukraina ka përballuar tashmë dhjetëra sulme me armë shumë më të fuqishme,” tha ai.
Operacioni për shkatërrimin e raketës Oreshnik brenda territorit rus shihet si një nga goditjet më të rëndësishme të inteligjencës ukrainase ndaj programit strategjik të armatimit të Kremlinit, duke treguar aftësinë e Kievit për të depërtuar thellë në sistemet e sigurisë ruse.
