
Deklaratat alarmuese të ministrit britanik të Mbrojtjes ngjallin debate për rrezikun e Luftës së Tretë Botërore dhe gjendjen reale të ushtrisë
Ministri i Mbrojtjes i Mbretërisë së Bashkuar, Grant Shapps, ka shkaktuar debat të gjerë pas një fjalimi ku deklaroi se bota ka kaluar nga periudha pas-luftës në një periudhë para-lufte. Ai përmendi Rusinë, Kinën, Korenë e Veriut dhe Iranin si shtete autokratike belligerente që përbëjnë kërcënim për Britaninë dhe Perëndimin, duke e krahasuar këtë situatë me një version modern të boshtit të së keqes.
Deklaratat e tij u pasuan nga paralajmërime edhe më të forta nga zyrtarë të NATO-s, të cilët kërkojnë që vendet europiane të rrisin prodhimin e armëve, të diskutojnë hapur me qytetarët mbi mobilizimin dhe të marrin në konsideratë rikthimin e rekrutimit të detyruar.
Analistët e sigurisë ndahen në dy kampe. Disa, si akademiku amerikan Graham Allison, argumentojnë se përplasja mes fuqive të mëdha : SHBA dhe Kinës, është pothuajse e pashmangshme, ashtu siç ka ndodhur historikisht sa herë një fuqi në ngritje ka sfiduar një fuqi dominuese. Të tjerë, si John Ikenberry, theksojnë se bota po ndahet gjithnjë e më qartë në një “Perëndim Global” demokratik dhe një “Lindje Globale” autokratike, çka shton rrezikun e konflikteve rajonale apo edhe globale.
Megjithatë, disa ekspertë mendojnë se frika e shkatërrimit të ndërsjellë, sidomos përmes armëve bërthamore, ende vepron si një mekanizëm frenues, siç ka ndodhur në marrëdhëniet mes Indisë dhe Pakistanit.
Shapps mbajti një ton optimist për kapacitetet e forcave britanike, por realiteti tregon probleme serioze. Marina Mbretërore është tkurrur ndjeshëm, me fregata të vjetruara dhe anije shkatërruese që ende vuajnë nga defekte teknike. Luftanijet britanike që operojnë në Detin e Kuq nuk mund të rimbushohen me raketa në det të hapur, pasi anijet e dedikuara për këtë funksion janë shitur ose janë ende në riparim.
Ndërkohë, avionët luftarakë Typhoon të dislokuar në Qipro kryejnë disa misione njëherësh, nga goditjet në Jemen deri tek mbrojtja e hapësirës ajrore në Detin e Zi, duke ekspozuar kufizimet e mëdha në numër dhe burime.
Britania përballet edhe me mungesë personeli, vonesa në furnizimin me pajisje të reja dhe një infrastrukturë ushtarake të nëpërkëmbur nga më shumë se një dekadë nën-investim.
Qeveria ka premtuar të rrisë shpenzimet e mbrojtjes në 2.5% të PBB, por deri tani ky mbetet vetëm një objektiv në letër. Nëse retorika e Shapps për “botën para-luftës” është e saktë, atëherë Britania mund të gjendet e papërgatitur për një konflikt të madh.
Ekspertët kujtojnë se e vetmja rrugë për të shmangur një skenar të rrezikshëm do të ishte ose një rritje masive e investimeve në mbrojtje, ose një rishikim radikal i politikës së jashtme britanike, diçka që nuk ka ndodhur prej më shumë se 75 vitesh.