Shtatë persona do të dalin para gjykatës në Francë, të akuzuar për një skemë gjigante mashtrimi që lidhet me një kontratë të vjetër nafte në Rusi dhe me figura të njohura të arbitrazhit ndërkombëtar.
Në Francë po hapet një prej proceseve më të rëndësishme të viteve të fundit, një çështje që ka ndjekur TotalEnergies për gati pesëmbëdhjetë vjet dhe që pritet të hedhë dritë mbi rreziqet dhe abuzimet në arbitrazhin ndërkombëtar. Prej 1 deri më 19 dhjetor, gjykata e Nanterre-s do të shqyrtojë akuzat ndaj shtatë personave që dyshohet se kanë orkestruar një plan për t’i marrë kompanisë franceze pothuaj 16 miliardë euro përmes një vendimi të manipuluar arbitrazhi.
Rasti lidhet me një kontratë të vjetër eksplorimi naftë në Rusi dhe me një grup personash të përbërë nga avokatë francezë, arbitra me emër dhe një administrator gjyqësor. Hetuesit pretendojnë se ky grup ka tentuar të prodhojë një vendim të rremë arbitrazhi që do t’i detyronte TotalEnergies të paguante 22.4 miliardë dollarë, duke përdorur dokumente të dyshimta, dëshmi të manipuluara dhe ndikim të fshehtë mbi procedurat.
Çështja po krahasohet tashmë me skandalin e njohur Tapie-Crédit Lyonnais të vitit 2008, që përfundoi me pagesën e padrejtë prej më shumë se 400 milionë eurosh. Paralelet janë të shumta: të dyja përfshijnë të njëjtët aktorë në prapaskenë, të njëjtat mekanizma të arbitrazhit të mbyllur dhe të njëjtin terren gri ku mund të lulëzojnë mashtrimet financiare.
Procesi i Nanterre-s pritet të vërë në qendër të debatit edhe vetë modelin e arbitrazhit ndërkombëtar, një mjet i përdorur gjerësisht për zgjidhjen e shpejtë të konflikteve, por që shpesh ka rënë në sy për mungesë transparence dhe për raste të korrupsionit. Për TotalEnergies, kjo histori është bërë një plagë e hapur që ka ndjekur kompaninë prej 2009-s, ndërsa për drejtësinë franceze, rasti është një provë kyçe për të treguar se praktikat e tilla nuk mund të qëndrojnë mbi ligjin.
Procesi pritet të zgjasë disa javë, ndërsa publiku dhe mediat franceze e shohin si një dosje sensitive që mund të trondisë sërish besimin te mekanizmat juridikë dhe te mënyra se si kompanitë shumëkombëshe mbrohen nga kërkesat e manipulueshme.
About the Author
