
Marrëveshja mes Uashingtonit dhe Minskut çon në lirimin e figurave të njohura të opozitës dhe sinjalizon ndryshim të rëndësishëm diplomatik
Bjellorusia ka liruar 123 të burgosur, përfshirë aktivisten e njohur të opozitës Maria Kolesnikova dhe fituesin e Çmimit Nobel për Paqen Ales Bialiatski, pas një marrëveshjeje me Shtetet e Bashkuara, të cilat kanë pranuar të heqin sanksionet ndaj eksportit të potasit, një sektor kyç për ekonominë bjelloruse.
Lirimet erdhën pas bisedimeve në Minsk me të dërguarin special të presidentit amerikan Donald Trump për Bjellorusinë, John Coale. Sipas palës amerikane, ky hap shënon fillimin e normalizimit të marrëdhënieve dypalëshe dhe hap rrugën për heqjen graduale të sanksioneve të tjera.
Maria Kolesnikova, e arrestuar që nga viti 2020 dhe e mbajtur për një kohë të gjatë në izolim, u shpreh thellësisht e emocionuar pas lirimit, duke theksuar gëzimin për rikthimin e lirisë, por edhe shqetësimin për ata që mbeten ende pas hekurave. Ajo u transferua drejt Ukrainës së bashku me 113 të burgosur të tjerë, të cilët më pas pritet të dërgohen në Poloni dhe Lituani pas ndihmës mjekësore.
Një numër më i vogël i të liruarve, përfshirë Ales Bialiatskin, u transportuan në Vilnius, ku u pritën nga liderë të opozitës bjelloruse në mërgim. Bialiatski theksoi se pavarësisht lirimit, mijëra persona vazhdojnë të jenë të burgosur dhe se beteja për liri dhe të drejta vazhdon.
Marrëveshja konsiderohet një sukses i madh për presidentin Alexander Lukashenko, i cili për vite me radhë ka qenë i izoluar ndërkombëtarisht, pasi zgjedhjet e vitit 2020 nuk u njohën si të lira nga SHBA dhe Bashkimi Europian. Sanksionet u ashpërsuan edhe më shumë pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia në vitin 2022, kur Bjellorusia u përdor si bazë ushtarake për operacionet ruse.
Ky zhvillim shënon një kthesë të fortë në politikën amerikane ndaj Minskut, duke u larguar nga qasja e izolimit të ndjekur nga Evropa. Opozita bjelloruse ka reaguar me kujdes, duke theksuar se sanksionet janë një mjet presioni ndaj regjimeve autoritare dhe se heqja e tyre duhet të lidhet me rezultate konkrete dhe të qëndrueshme në respektimin e të drejtave të njeriut.
