Pas vjedhjes spektakolare në muzeun më të famshëm të Francës, ekspertët po kërkojnë ndihmë në një teori matematikore të harruar për të shmangur dështime të ngjashme në të ardhmen.
Franca u trondit nga ajo që tashmë quhet “grabitja e shekullit” në Muzeun e Luvrit. Brenda vetëm tetë minutave, një grup i organizuar hajdutësh arriti të depërtojë në një nga institucionet më të sigurta të botës së artit dhe të largohej me tetë kurora e stoli të epokës së Napoleonit, me vlerë të paçmueshme.
Ngjarja ndodhi në mes të ditës, kur vizitorët e shumtë nuk dyshuan për asgjë. Hajdutët u ngjitën me një platformë mekanike deri në ballkonin e katit të parë, prenë një dritare, thyen dy vitrina xhami dhe u zhdukën pa lënë gjurmë. Policia franceze ka arrestuar shtatë persona, por misteri kryesor mbetet: si mundi një vjedhje kaq e sofistikuar të ndodhte në zemër të Parisit, nën sytë e dhjetëra kamerave?
Në një dëgjim para Senatit francez, drejtoresha e Luvrit, Laurence des Cars, pranoi dështimin institucional të muzeut për të mbrojtur koleksionin. Ajo zbuloi se kamera që duhej të mbulonte pikërisht hyrjen e hajdutëve ishte kthyer në drejtim të gabuar dhe se një pjesë e madhe e sallave të krahut “Denon” nuk kishte asnjë mbikëqyrje elektronike. Shkurtimet buxhetore dhe mungesa e personelit të sigurisë, sipas saj, e kishin bërë muzeun më të prekshëm se kurrë.
Por ndërsa autoritetet kërkojnë përgjegjës, disa ekspertë të teknologjisë dhe matematikës po propozojnë një zgjidhje të pazakontë – një teori e quajtur “problemi i muzeut”, e formuluar që në vitin 1973 nga matematikani Václav Chvátal. Pyetja e tij ishte e thjeshtë, por gjeniale: sa kamera janë të mjaftueshme për të mbuluar të gjithë hapësirën e një muzeu?
Sipas këtij modeli, nëse ndërtesa përshkruhet si një shumëkëndësh me qoshe të rregullta, numri i kamerave të nevojshme është baras me numrin e qosheve të ndarë me tre. Pra, një sallë me 15 qoshe kërkon vetëm pesë kamera për mbulim të plotë. Ky parim, i zbatuar me ndihmën e algoritmeve moderne, mund të ndihmojë muzetë si Luvri të shmangin “pikat e verbra” dhe të përdorin më pak kamera me efikasitet më të lartë.
Në vitin 1978, profesori amerikan Steve Fisk përmirësoi teorinë me një provë të thjeshtë duke përdorur “ngjyrimin me tre ngjyra” për të ndarë hapësirën në zona të mbuluara në mënyrë optimale. Rezultatet e këtij modeli sot po aplikohen jo vetëm në muze, por edhe në robotikë, urbanistikë, sinjalistikë celulare dhe madje në menaxhimin e emergjencave.
Ndërsa hetimet për vjedhjen e Luvrit vazhdojnë, ideja që një ekuacion i vjetër gjysmë shekulli mund të shërbejë si armë kundër krimit po fiton gjithnjë e më shumë mbështetje. Në një kohë kur teknologjia shpesh dështon përballë zgjuarsisë njerëzore, duket se matematika mund të jetë aleati më i besueshëm për të mbrojtur thesaret e kulturës botërore.
About the Author
