Raporti i fundit i AIE paralajmëron se kontrolli i Pekinit mbi lëndët e para kritike dhe komponentët strategjikë rrezikon zinxhirët botërorë të furnizimit dhe industrinë e automjeteve, avionëve dhe energjisë.
Kina po konsolidon pozicionin e saj si fuqia kryesore botërore në sektorin e teknologjive të gjelbra, duke marrë kontroll mbi prodhimin dhe eksportin e lëndëve të para dhe pajisjeve të domosdoshme për tranzicionin energjetik. Sipas raportit World Energy Outlook 2025 të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, Pekini është bërë lojtari vendimtar në prodhimin e materialeve strategjike, duke përfshirë mineralet e rralla dhe komponentët e baterive.
AIE thekson se rreziku për zinxhirët globalë të furnizimit është i madh, meqë Kina kontrollon 90 për qind të prodhimit të magnetëve të bazuar në tokat e rralla, elementë thelbësorë për makinat elektrike, avionët civilë dhe industrinë e motorëve. Një ulje prej vetëm 10 për qind e eksporteve kineze do të ndikonte drejtpërdrejt në prodhimin e rreth 6.2 milionë automjeteve elektrike, 230 mijë avionëve civilë dhe mbi një milion motorëve industrialë.
Sipas të dhënave të publikuara, Kina ka eksportuar 184 miliardë dollarë në produkte të teknologjive të gjelbra gjatë vitit 2024, duke u shndërruar në liderin e padiskutueshëm të sektorit. Kjo rritje krijon varësi të theksuar për vendet perëndimore, të cilat tashmë po shohin kufizime të mundshme në furnizim për shkak të dominimit të Pekinit mbi burimet natyrore kritike.
Analistët paralajmërojnë se kjo situatë po krijon një realitet të ri gjeoekonomik, ku Kina po përdor teknologjitë e gjelbra për të zgjeruar ndikimin global, duke e shndërruar veten në atë që ekspertët e quajnë elektro-shteti i parë në botë. Sipas tyre, tranzicioni energjetik nuk do të varet vetëm nga inovacioni, por edhe nga kontrolli mbi burimet strategjike që aktualisht dominon Pekini.
About the Author
