Raporti i ri paralajmëron se mosshlyerja e kontributeve po dëmton mijëra punonjës, ndërsa borxhi i përgjithshëm i sigurimeve shoqërore i kalon 20 miliardë lekët
Kontrolli i Lartë i Shtetit ka publikuar një raport alarmues mbi detyrimet e papaguara të sigurimeve shoqërore, të cilat në vitin 2024 kanë arritur në 20.22 miliardë lekë, rreth 200 milionë euro. Pjesa dërrmuese e këtij borxhi, afro 18.9 miliardë lekë (190 milionë euro), i takon bizneseve private, ndërsa institucionet publike mbajnë vetëm rreth 6% të totalit.
Edhe pse numri i subjekteve debitorë në sektorin publik ka rënë nga 823 në 724, vlera e borxhit është rritur me 469 milionë lekë krahasuar me vitin 2023. Rritja më e madhe vihet re tek institucionet jo-buxhetore, ku detyrimet pothuajse janë dyfishuar, duke zbuluar probleme të thella në administrimin e kontributeve.
Situata është edhe më shqetësuese në ekonominë private. Vetëm në vitin 2024, listës së debitorëve i janë shtuar mbi 10,600 biznese të tjera, duke e çuar totalin e subjekteve që nuk paguajnë sigurimet në pothuajse 120 mijë. Borxhi i papaguar ka shënuar rritje prej 1.3 miliardë lekësh dhe ka arritur mbi 18 miliardë lekë.
Bizneset e vogla mbajnë 39% të detyrimeve, ndërsa kompanitë e mëdha (subjektet juridike) zotërojnë mbi gjysmën e borxhit, rreth 11.1 miliardë lekë.
Në një komunikim zyrtar drejtuar Tatimeve, ISSH paralajmëron se borxhi në rritje po dëmton qindra mijëra punonjës. Për shkak se punëdhënësit nuk kanë shlyer kontributet, shumë individë rezultojnë me listë-pagesa të paverifikuara dhe nuk mund të përfitojnë shërbimet e sigurimeve shoqërore, nga pensionet te përfitimet e tjera sociale.
Raporti rekomandon bashkëpunim më të ngushtë dhe kontroll më rigoroz nga Drejtoria e Tatimeve dhe ISSH, pasi borxhi është rritur me 9.6% në vetëm një vit, shenjë e qartë e rënies së disiplinës së bizneseve dhe e përkeqësimit të gjendjes së financave të tyre.
Në vitin 2023 detyrimet ishin 18.46 miliardë lekë, ndërsa në vitin 2024 shifra ka kaluar kufirin e 20 miliardë lekëve, duke vendosur presion të madh mbi sistemin e sigurimeve shoqërore dhe duke rrezikuar të ardhmen financiare të punonjësve shqiptarë.
Raporti ngre një shqetësim të madh: nëse trendi vazhdon, një pjesë e konsiderueshme e qytetarëve rrezikon të mbetet jashtë mbrojtjes sociale, për shkak të papërgjegjshmërisë së punëdhënësve dhe mungesës së kontrolleve efektive në administratë.
About the Author
