
Dyqind vjet pas kryengritjes së vitit 1825, figura e oficerëve rebelë mbetet mes reformës dhe tradhtisë në debatin politik rus
Më 14 dhjetor 1825, në Shën Petersburg, një grup oficerësh të rinj rusë u përpoqën të detyronin Carin e Ri Nikolla I të pranonte një kushtetutë dhe reforma politike. Kryengritja, e njohur në histori si ajo e dekabristëve, dështoi brenda pak orësh, por trashëgimia e saj vazhdon të mbetet e diskutueshme edhe pas dy shekujsh.
Në përvjetorin e 200-të të kësaj ngjarjeje, media dhe zyrtarë të lartë rusë kanë rikthyer debatin mbi natyrën e vërtetë të dekabristëve. Ishin ata reformatorë idealistë që kërkonin modernizimin e Rusisë, apo rebelë që rrezikuan stabilitetin e shtetit. Pyetja vazhdon të ngjallë interpretime të kundërta dhe reflekton klimën aktuale politike në vend.
Gazeta qeveritare Rossiiskaya Gazeta i ka kushtuar një dosje të veçantë kësaj teme, duke ftuar historianë dhe shkrimtarë të shprehin këndvështrimet e tyre. Vladimir Medinski, ish-ministër i Kulturës dhe këshilltar i presidentit Vladimir Putin, ka mbajtur një qëndrim të balancuar, duke theksuar se historia duhet kuptuar përmes logjikës dhe motivimeve të njerëzve të kohës, të cilët, sipas tij, në të dy anët e konfliktit vepronin me bindjen se po i shërbenin atdheut.
Ky interpretim përputhet me qasjen zyrtare të Kremlinit, e cila synon të shmangë ndarjet e thella historike dhe të theksojë unitetin kombëtar. Për autoritetet aktuale, dekabristët nuk duhen parë vetëm si rebelë apo si heronj, por si pjesë e një historie komplekse që nuk duhet të përdoret për të nxitur përçarje.
Megjithatë, figura e tyre vazhdon të mbetet simbolike për një pjesë të shoqërisë ruse, veçanërisht për ata që i shohin si pararendës të ideve liberale dhe kushtetuese. Kjo përplasje interpretimesh tregon se historia e Rusisë nuk është thjesht një kujtesë e së kaluarës, por një fushë e gjallë debati që ndikon drejtpërdrejt në mënyrën se si vendi e sheh veten sot.
