Me një karrierë mbi katër dekada në studimet euroaziatike dhe politikat e jashtme, Bugajski u vlerësua si një nga njohësit më të mirë të rajonit dhe një mbrojtës i palodhur i demokracisë dhe lirisë së shtypit.
Analisti, studiuesi dhe autori i njohur amerikan, Janusz Bugajski, është ndarë nga jeta në moshën 71-vjeçare. Lajmi u konfirmua nga ish-drejtori i Zërit të Amerikës, Elez Biberaj, i cili e përshkroi Bugajskin si një “mik të ngushtë dhe mendje brilante” që ka ndikuar thellësisht në mënyrën se si kuptohet sot Ballkani dhe hapësira ish-sovjetike.
Në një mesazh publik, Biberaj shkruante: “Janusz ishte një analist i jashtëzakonshëm, autor i palodhur dhe një zë i fortë në mbrojtje të demokracisë dhe qeverisjes së mirë. Ai i kuptonte më mirë se kushdo sfidat e Evropës Lindore dhe të rajonit tonë.”
Janusz Bugajski lindi më 23 shtator 1954 në Cheshire të Anglisë, në një familje polake emigrante. Qysh herët u formua në një ambient ku përziheshin kultura, politika dhe idealet demokratike, elementë që do të përcaktonin gjithë karrierën e tij.
Ai u diplomua në Universitetin e Kentit në Canterbury dhe më pas mori një master në antropologji sociale në London School of Economics. Pas studimeve, punoi si konsulent në BBC, ku mbuloi zhvillimet dramatike të viteve ’80 në Evropën Lindore, përfshirë lëvizjen “Solidariteti” në Poloni.
Në vitin 1986 u vendos në Shtetet e Bashkuara dhe iu bashkua Qendrës për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare (CSIS) në Uashington, ku themeloi departamentin për Evropën Lindore. Gjatë dekadave në vijim, Bugajski u bë një nga zërat më me ndikim në politikën amerikane ndaj Ballkanit, duke këshilluar institucione si Departamenti i Shtetit, Pentagonit dhe USAID.
Në rajonin e Ballkanit, Bugajski njihej si një njohës i thellë i dinamikave etnike, politike dhe gjeostrategjike. Ai ka mbështetur fort pavarësinë e Kosovës dhe integrimin euroatlantik të vendeve të rajonit, ndërsa ka qenë një kritik i ashpër i ndikimit rus në Evropën Lindore.
Gjatë viteve, ka ligjëruar në universitete prestigjioze si Universiteti Amerikan dhe Qendra Woodrow Wilson, si dhe ka botuar një sërë librash e analizash për demokracinë post-komuniste dhe politikat e Kremlinit.
Në rolin e tij si bashkëpunëtor i lartë në Fondacionin Jamestown dhe në Qendrën për Analizën e Politikave Evropiane (CEPA), Bugajski vazhdoi të denonconte ndikimin autoritar rus dhe të promovonte idenë e “Evropës së Lirë” si garanci për paqen e qëndrueshme.
Përveç kontributeve të tij akademike, Bugajski ishte një figurë e respektuar në mediat ndërkombëtare. Ai ishte shpesh i ftuar në programet e Zërit të Amerikës, ku analizat e tij për Ballkanin dhe Rusinë vlerësoheshin për qartësinë dhe objektivitetin.
Elez Biberaj, në mesazhin e tij të lamtumirës, e përmblodhi më së miri trashëgiminë e kolegut të tij: “Janusz nuk ishte vetëm një studiues, por një njeri me parime, ndershmëri dhe pasion të rrallë për të vërtetën. Do të na mungojë zëri i tij, por idetë e tij do të mbeten udhërrëfyes për shumë breza analistësh dhe gazetarësh.”
Me ndarjen nga jeta të Janusz Bugajskit, komuniteti akademik dhe diplomatik humbi një nga mendjet më të kthjellëta të politikës ndërkombëtare, një studiues që e deshi Ballkanin dhe punoi pa pushim për ta parë atë të lirë, demokratik dhe të integruar në Evropën e bashkuar.
About the Author
