Tre ekspertë shqiptarë të teknologjisë prezantojnë një kandidat digjital për zgjedhjet vendore, duke testuar kufijtë ligjorë të pjesëmarrjes së Inteligjencës Artificiale në politikë dhe duke vënë në diskutim transparencën institucionale.
Në një zhvillim që ka ngjallur debat në qarqet politike dhe teknologjike, një grup ekspertësh të IT-së ka prezantuar kandidatin e parë për bashkinë e Tiranës të krijuar nga Inteligjenca Artificiale. Projekti, i quajtur TirANA (Tirana Algorithmic Neural Assistant), është ideuar nga Denisa Kele, Tomi Kallanxhi dhe Besmir Semanaj, të cilët njoftuan publikisht kandidaturën përmes një postimi në rrjetet sociale.
Sipas tyre, TirANA përfaqëson një mënyrë të re të menduari mbi qeverisjen vendore, duke u bazuar në transparencë, efikasitet dhe llogaridhënie. Ata theksojnë se ky projekt nuk synon thjesht ironizimin e situatës politike, por testimin e kuadrit ligjor për të parë nëse një entitet i krijuar nga AI mund të regjistrohet zyrtarisht në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve.
“Ne jemi të vetëdijshëm që kjo është një sfidë e vështirë, por duam të krijojmë një precedent që në të ardhmen mund të shtyjë drejt ndryshimeve ligjore,” tha Besmir Semanaj për BIRN, duke shtuar se ekipi është në konsultim me juristë për të analizuar hapësirat ekzistuese në Kodin Zgjedhor.
Nga ana e saj, KQZ deklaroi se e drejta për t’u regjistruar si kandidat u takon vetëm shtetasve shqiptarë, sipas Kushtetutës dhe ligjeve në fuqi, por nëse një aplikim i tillë paraqitet zyrtarisht, institucioni do ta shqyrtojë në përputhje me kompetencat ligjore.
Autorët e projektit e kanë krahasuar TirANA me Diellën, ministren virtuale të krijuar nga qeveria Rama për prokurimet publike, duke theksuar se ndryshe nga ajo, kandidati i tyre është plotësisht transparent: “Kodi është i hapur, burimet e të dhënave të verifikueshme dhe çdo qytetar mund të monitorojë funksionimin.”
Kjo nismë e pazakontë pritet të hapë një debat të ri mbi përdorimin e Inteligjencës Artificiale në proceset demokratike, ndërsa Shqipëria bëhet vendi i parë në rajon ku një algoritëm kërkon zyrtarisht të garojë në zgjedhje.
.
About the Author
