Zelensky pa krahun e djathtë, pushteti përqendrohet në një njeri të vetëm

Është bërë gati një muaj që nga momenti kur presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelensky u detyrua të largojë bashkëpunëtorin e tij më të afërt, ish-kreun e Zyrës së Presidentit Andriy Yermak. Pa një pasardhës të menjëhershëm dhe me kompetenca ende të pashpërndara, Zelensky po qeveris praktikisht i vetëm, duke marrë mbi vete edhe funksionet që për vite me radhë ishin përqendruar tek Yermak.

Burime nga Zyra e Presidentit bëjnë të ditur se presidenti nuk ia ka deleguar askujt kompetencat kyçe që kishte Yermak, përfshirë ndikimin në emërimet e kryeministrit, prokurorit të përgjithshëm dhe drejtimin e delegacionit ukrainas në bisedimet e paqes të udhëhequra nga SHBA. Si pasojë, Zelensky është përfshirë drejtpërdrejt në hartimin e planeve të paqes dhe në negociatat me partnerët ndërkombëtarë, duke pasur më pak kohë për çështjet e brendshme.

Megjithëse kishte premtuar një ristrukturim të Zyrës së Presidentit, deri tani nuk janë bërë ndryshime thelbësore në sistemin e ndërtuar nga Yermak. Për më tepër, në qarqet politike qarkullojnë zëra se dy ish-bashkëpunëtorët vazhdojnë të komunikojnë shpesh, edhe pse pa role zyrtare. Sipas analistëve, mungesa e një kreu të ri të Zyrës tregon se vetë Zelensky po e drejton atë strukturë.

Largimi i Yermak ka ulur ndjeshëm tensionet në parlament dhe në nivelet e larta të pushtetit. Deputetë që më parë e shihnin Zyrën e Presidentit si një strukturë frikësuese, tani flasin për një klimë më të lehtësuar politike. Edhe opozita vlerëson se peizazhi politik nuk është më aq i monopolizuar sa gjatë periudhës së Yermak, edhe pse presidenti vazhdon të mbajë kontrollin mbi shumicën parlamentare dhe qeverinë.

Një sinjal domethënës i ndryshimit të klimës ishte lirimi nga paraburgimi i dy hetuesve të Byrosë Kombëtare Kundër Korrupsionit, National Anti-Corruption Bureau of Ukraine, të arrestuar më herët nën akuza për bashkëpunim me Rusinë, të cilat kritikët i kishin cilësuar si të motivuara politikisht. Arrestimet ishin kryer nga institucione të konsideruara besnike ndaj Zyrës së Presidentit në kohën e Yermak.

Megjithatë, ndryshimet reale në personel kanë qenë të kufizuara. Disa nga ndihmësit e Yermak janë zhvendosur në role të tjera, ndërsa postet e ministrit të energjisë dhe atij të drejtësisë mbeten ende bosh pas skandaleve të korrupsionit. Edhe zëvendësi kontrovers i Yermak, Oleh Tatarov, vijon të mbetet në detyrë, ndonëse ekspertët mendojnë se largimi i tij është vetëm çështje kohe.

Sa i përket pasardhësit të Yermak, Zelensky ka minimizuar rëndësinë e emërimit, duke theksuar se lufta mbetet prioritet absolut. Mes emrave të përfolur janë Denys Shmyhal, Mykhailo Fedorov, shefi i inteligjencës ushtarake Kyrylo Budanov, koloneli Pavlo Palisa dhe diplomati Sergiy Kyslytsya. Sipas burimeve, presidenti ende nuk ka vendosur nëse kërkon një figurë me fokus ushtarak apo një administrator të çështjeve të brendshme.

Analistët theksojnë se fuqia e madhe e Yermak ishte rezultat i besimit personal të Zelenskyt ndaj tij, dhe se dilema kryesore tani është jo mungesa e kandidatëve, por mungesa e një figure që presidenti ta besojë po aq shumë. Pikërisht kjo e ka shtyrë Zelenskyn të marrë vetë rolin kryesor në negociatat me SHBA-në, përfshirë takime direkte me përfaqësues të lartë amerikanë.

Pas largimit, Yermak është tërhequr nga skena publike. Edhe pse fillimisht deklaroi se do t’i bashkohej ushtrisë, deri tani kjo nuk ka ndodhur. Në qarqet politike përflitet se ai mund të vazhdojë të këshillojë presidentin në prapaskenë, por ekspertët paralajmërojnë se çdo ndikim i tillë i fshehtë mund të rikthejë tensionet që largimi i tij synonte t’i shuante.

Sipas sondazheve të fundit, largimi i Yermak ka ndikuar pozitivisht në besimin publik ndaj Zelenskyt, duke e rritur atë në 61 për qind. Megjithatë, hetimet e vazhdueshme për korrupsion dhe sfidat e negociatave të paqes pritet të testojnë nëse ky përqendrim pushteti tek presidenti do të jetë një zgjidhje e qëndrueshme apo vetëm një fazë kalimtare në politikën ukrainase.